Almanya’nın başkenti Berlin’in komşusu Brandenburg eyaletinde Pazar günü seçmenler sandık başına gitti.
Kesin olmayan sonuçlara göre Sosyal Demokrat Parti (SPD) yüzde 30,9 oy alarak birinci olmayı başardı. Seçim öncesi yapılan anketlerden birinci çıkan aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) ise yüzde 29,2 ile yarışı ikinci tamamladı.
Almanya’da yeni kurulan Sahra Wagenknecht İttifakı (BSW) adlı sol popülist parti ise eyalette katıldığı ilk seçimde yüzde 13,5 oy alarak üçüncü oldu. Partinin koalisyon arayışlarında kilit rol oynayacağı tahmin ediliyor. Bir önceki seçimlere kıyasla yüzde 3,5 civarında oy kaybeden eyalet hükümetinin koalisyon ortağı Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) ise BSW’nin arkasında kalarak yüzde 12,1 oy alabildi.
En büyük hayal kırıklığını yaşayan, eyalet hükümetinin bir diğer ortağı Yeşiller oldu. Önceki seçime göre yüzde 6’dan fazla oy kaybeden Yeşiller yüzde 4,1 oy alabildi. Bu sonuçla yüzde 5’lik barajın altında kalan parti, eyalet meclisine doğrudan vekil de gönderemedi. Parti, bu sonuçla birlikle koalisyona devam edemeyecek.
Almanya’da seçim sistemine göre biri doğrudan adaya, biri de partiye olmak üzere iki oy kullanılıyor. Yeşiller’in bu nedenle doğrudan aday için kullanılan oylarla vekil çıkarma ihtimali bulunuyordu.
Eyalette Sol Parti de yüksek oy kaybına uğrayanlardan. Yüzde 7 civarında gerileyen parti, yüzde 3 oy alarak eyalet meclisine giremedi. Oyların Sol Parti’den ayrılan Sahra Wagenknecht’in kurduğu BSW’ye kaydığı tahmin ediliyor.
Yaklaşık 2 milyon 100 bin seçmenin sandık başına çağrıldığı eyalette seçimlere katılım yüksek oldu. Katılımın yüzde 74 oranında gerçekleştiği belirtilen eyalette 2019’da seçmenlerin yüzde 61’i sandık başına gitmişti.
SPD’li Eyalet Başbakanı: Büyük başarı
Sonuçların gelmesinin ardından dün akşam eyaletin başkenti Potsdam’da açıklama yapan Brandenburg’un SPD’li başbakanı Dietmar Woidke, partisinin elde ettiği sonucu “büyük başarı” olarak nitelendirdi.
“Eyaletimizin tarihinde daha önce hiç olmadığı kadar ilerleme kaydettik” diyen Woidke, seçim sürecinin zor geçtiğini ve başından beri amaçlarının eyaletin “büyük bir kahverengi damga yememesi” olduğunu söyledi. Siyasi partileri temsil eden renklerin bulunduğu Almanya’da kahverengi, Nazilerin Nasyonal Sosyalist Partisi’nin rengi.
Brandenburg’un SPD’li başbakanı Dietmar Woidke Fotoğraf: Fabrizio Bensch/REUTERS
Eyalette 2019’tan beri CDU ve Yeşilller’le birlikte üçlü koalisyon hükümetinin başbakanı olan Woidke, AfD’nin birinci olması halinde başbakanlık görevini üstlenmeyeceğini ifade etmişti. Seçim öncesi yapılan anketlerde uzun süre AfD’nin birinci göründüğü eyalette sevilen bir isim olan Woidke’nin bu restinin kazanmasında etkili olduğu tahmin ediliyor.
Eyaletin iki Almanya’nın birleştiği 1990 yılından bu yana başbakanları SPD’li.
AfD seçim sonuçlarından memnun
AfD lideri Alice Weidel ise dün akşam ARD televizyonuna yaptığı açıklamada, aldıkları sonuçtan memnun olduklarını belirterek taktik oylarla SPD’nin kazandığını savundu.
Son eyalet seçimlerinde yüzde 23 oy alan AfD’nin elde ettiği sonuçla desteğini artırdığı görünüyor.
Ancak AfD’nin koalisyon ortağı olması ihtimal dahilinde değil. Diğer partiler, seçim kampanyalarında aşırı sağcı AfD ile hükümet ortaklığı yapmayacaklarını ilan etmişti. Partinin eyaletteki liste başı adayı Hans-Christoph Berndt iç istihbarat teşkilatı Anayasayı Koruma Dairesi tarafından aşırı sağcı olarak sınıflandırılmış bir siyasetçi.
Seçim kampanyasında göç konusunu öne çıkaran parti, mültecilere karşı nefreti körükleyen söylemler kullanıyor. Devletin yeniden düzenlenmesini talep eden parti, Anayasayı Koruma Teşkilatı’nın da şu anki haliyle lağvedilmesini istiyor.
Seçimin asıl kazananı BSW
Seçim sonuçlarından en çok memnun olan ise BSW. Partinin liste başı adayı Robert Crumbach, BSW’nin kurulalı daha dokuz ay bile olmadığını ve bu süre içinde girdikleri üçüncü eyalet seçiminde çok iyi sonuçlar aldıklarını söyledi.
BSW, ay başında Thüringen ve Saksonya eyaletlerinde yapılan seçimlerde yüzde 5’lik barajı aşarak iki eyalet meclisine de vekil göndermeyi başarmıştı.
Eyalette yeni koalisyon arayışlarında kilit rol oynaması beklenen BSW, seçim kampanyasında barış politikasını merkezine almış ve ancak Ukrayna savaşına ilişkin açık bir barış mesajı gönderilmesi halinde eyalet hükümetine katılacağını kaydetmişti.
Ayrıca Almanya topraklarına ABD füzelerinin yerleştirilmesini de reddediyor.
Thüringen ve Saksonya’daki seçim sonuçları
Brandenburg’taki seçimler federal hükümet açısından bir sınav niteliği taşıyordu. 1 Eylül’de ülkenin doğusundaki Thüringen ve Saksonya eyaletlerinde koalisyon partileri oy kaybetmiş, aşırı sağcı AfD ise dikkat çekici oranda destek bulmuştu. AfD, Thüringen’de yüzde 32 ile birinci, Saksonya’da da yüzde 30’la ikinci olmuştu.
AfD, hem Saksonya hem de Thüringen’de koalisyon partileri SPD, Yeşiller ve FDP’nin oylarının toplamının iki katından fazla oy toplamıştı. Başbakan Olaf Scholz’un partisi SPD’nin oyları 2019’daki seçimlere göre Thüringen’de yüzde 8,2’den yüzde 6,1’e, Saksonya’da ise yüzde 7,7’den yüzde 7,3’e düşmüştü.
Hükümet açısından büyük bir hezimet anlamına gelen bu sonuçların ardından muhalefet partilerinden hükümete erken seçim çağrıları gelmişti. Almanya’da genel seçimler normal takvime göre Eylül 2025’te yapılacak.
DW,dpa/HS,SB
