İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı 16. Zirvesi’nde yaptığı konuşmada, “Şu anda Gazze’de dünyanın en büyük soykırımı yaşanıyor. Siyonistlerin devamından İran olarak Batı dünyasını ve ABD yönetimini sorumlu tutuyoruz” dedi. Gazze’ye saldırıyor.” Özbekistan Cumhurbaşkanı Şavkat Mirziyoyev, “Savaşın bölgeye yayılma tehlikesi giderek daha gerçek hale geliyor.” dedi.
Ekonomik İşbirliği Örgütü’nün (ECO) 16. Zirvesi Özbekistan’ın başkenti Taşkent’te düzenlendi. Özbekistan Cumhurbaşkanı Şavkat Mirziyoyev’in ev sahipliğinde düzenlenen zirveye, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Pakistan geçici hükümeti Başbakanı Anvarul Hak Kakar, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kazakistan Başbakanı Alihan İsmailov, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadir Caparov, Tacikistan Cumhurbaşkanı katıldı. İmomali Rahman ve Türkmenistan Devlet Başkanı. Serdar Berdimuhamedov katıldı. Zirvede EİT çerçevesinde ticaret, ekonomi, yatırım, ulaştırma, iletişim ve insani alanlarda işbirliğinin daha da güçlendirilmesi, bölgesel sorunlar ve İsrail-Filistin çatışması ele alındı.
“Bu çatışmanın geniş çaplı bir çatışmaya dönüşmesine izin verilmemeli.”
Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev konuşmasında, örgütün öncelikli alanlarını belirleyecek “Ekonomik İşbirliğinin Stratejik Hedefleri-2035” belgesini geliştirmenin zamanının geldiğini belirtti. Mirziyoyev belgede, karşılıklı ticaretin teşvik edilmesi, ulaştırma ve iletişim alanında işbirliğinin güçlendirilmesi, endüstriyel işbirliğinin etkinleştirilmesi, güç güvenliğinin garanti altına alınması, iklim değişikliğiyle mücadele ve çevrenin korunmasında işbirliğinin güçlendirilmesi için ana taraflara özel önem verilmesi gerektiğinin altını çizdi. Mirziyoyev, Filistin-İsrail çatışmasına da değinerek, “Ortadoğu’da barış ve küresel güvenliğe ciddi bir tehdit oluşturan Filistin-İsrail krizi hepimiz için büyük bir kaygı kaynağıdır. Kanlı çatışmanın kurbanları arasında çok sayıda sivil, özellikle de kadınlar, çocuklar ve yaşlılar var.” “Üzüntü vericidir. Savaşın bölgeye yayılması tehlikesi giderek daha gerçek hale geliyor. Bu çatışmanın geniş çaplı bir çatışmaya dönüşmesine izin verilmemeli. Tarafları derhal düşmanlıkları durdurmaya, barış görüşmelerini başlatmaya ve uzlaşma sağlamaya çağırıyoruz. Makul bir uzlaşma” dedi.
Mirziyoyev, Filistin halkının Birleşmiş Milletler kararlarıyla da teyit edildiği üzere bağımsız bir devlet kurma hakkına sahip olduğu yönündeki tutumunu da yineledi.
“Dünyanın en büyük soykırımı şu anda Gazze’de yaşanıyor.”
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Raisi, Birleşmiş Milletler ve uluslararası toplumu İsrail’in Gazze’ye yönelik devam eden saldırıları karşısında sessiz kalmakla suçladı. Reisi, “Gazze’de bir ayı aşkın süredir yaşayan Filistinliler, işgalci İsrail rejiminin ağır bombardımanlarının hedefi oluyor. Şu anda Gazze’de dünyanın en büyük soykırımı yaşanıyor. 2 bin 800’ü kadın, 4 bin 300’ü çocuk olmak üzere 10 binden fazla insan, İsrail rejiminin saldırıları sonucu öldürüldü.” “Bir Filistinli şehit oldu. Birleşmiş Milletler ve uluslararası toplum, Siyonist İsrail rejiminin işlediği savaş suçlarına karşı şu ana kadar yetersiz kaldı” dedi.
“ABD’nin elleri Filistin halkının kanına bulanmıştır”
İsrail’in Gazze’deki hastaneleri, okulları ve sivil alanları hedef almasının savaş suçu olduğunu kaydeden Reisi, İsrail’in ABD’den aldığı askeri ve ekonomik destek sayesinde Gazze’de savaş suçları işlemeye devam ettiğini söyledi. Reisi, “Siyonistlerin Gazze’ye yönelik saldırılarının devam etmesinden İran olarak Batı dünyasını ve ABD yönetimini sorumlu tutuyoruz. Tüm dünyanın bildiği gibi ABD, Siyonistlerin Gazze’de yaptığı savaş hatalarının suç ortağıdır. ABD’nin elleri Filistin halkının kanına bulanmıştır.”
Reisi, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının bölgedeki gerilimi artıracağını belirterek, “Bugün, Gazze’nin mazlum halkını ve Filistin milletini savunmak ülkeler için gurur kaynağı olurken, İsrail rejimini destekleyen ülkeler de anılıyor. dünyanın en aşağılık ve değersiz varlıkları. İsrail rejiminin devam eden saldırıları artık insanların sabrını tüketti.” “Gazze’ye yönelik bu saldırıların sonuçları yalnızca Orta Doğu ile sınırlı kalmayacaktır” dedi.
“Saldırıların devam etmesi bölgedeki gerilimi daha da artıracaktır.”
Reisi, “Şu anda hayati önceliklerimiz Gazze’ye yönelik saldırıların durdurulması ve insani yardımın ulaştırılmasıdır. Beklentimiz, dünyada adalet isteyen tüm özgür insanların bu saldırıları durdurmak için ellerindeki tüm imkanları seferber etmeleridir. Siyonist rejimin devam etmesi durumunda bölgedeki gerilimin daha da artacağını ve “Durumun daha da kötüleşeceğine inanıyoruz. Bu nedenle İran olarak bir an önce baskınların durdurulmasını, Gazze ablukasının kaldırılmasını ve insani yardımların ulaştırılmasını istiyoruz” dedi.
“Yenilenebilir enerji segmentinin gelişimine özel önem veriyoruz”
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev konuşmasında, “Azerbaycan, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı üyesi olarak örgütün çalışmalarına aktif olarak katılmaktadır. Geçtiğimiz ay Şuşa’da EİT Bakanlar Konseyi Toplantısı yapıldı. Dün Azerbaycan halkı bunu kutladı. Şuşa’nın yaklaşık 30 yıl içinde Ermenistan işgalinden kurtarılmasının üçüncü yıldönümü.” yıldönümünü kutladı. Azerbaycan’ın ulaşım ve lojistik altyapısı EİT üyesi ülkelere açıktır. Azerbaycan, son yıllarda ulaşım altyapısına milyarlarca dolar yatırım yaparak Avrasya’nın doğu-batı ve kuzey-güney ulaşım koridorlarında yer alan ulaşım ve lojistik merkezlerinden biri haline geldi. Her iki koridorun da Azerbaycan’dan geçen kısımları tamamen hazır. Şu anda bu koridorlardaki demiryolu hatlarının taşıma kapasitesinin artırılmasına yönelik çalışmalarımız sürüyor. Azerbaycan ekonomisine son 20 yılda 310 milyar dolar yatırım yapıldı, bunun 200 milyar doları petrol dışı sektöre ayrıldı. Bu ülkemizdeki verimli yatırım ortamının göstergesidir. “Sonuç budur” dedi.
Azerbaycan’ın EİT Temiz Enerji Merkezi’ne ev sahipliği yapmasının resmi olarak onaylanmasından memnuniyet duyduğunu belirten Aliyev, “Azerbaycan petrol ve doğalgaz kaynakları açısından zengin olmasına rağmen yenilenebilir enerji sektörünün gelişmesine özel önem veriyoruz. Azerbaycan yeşil enerji sağlayacak” yakın gelecekte enerji ve hidrojen.” Dünyanın önde gelen yeşil enerji şirketlerinden yabancı yatırımcılarla imzaladığımız anlaşmalar ve mutabakat zaptı uyarınca Azerbaycan’da önümüzdeki yıllarda üretilecek yenilenebilir enerji 10 gigawatt’a ulaşacak” dedi.
Aliyev, “İşgalden kurtarılan Karabağ ve Doğu Zengezur’da 2021-2023 yıllarında 170 megavatlık hidroelektrik santrali devreye alındı. 2024 yılı sonunda bu sayı 270 megavata ulaşacak. Birkaç yıl içinde toplam kapasite artacak.” Ermeni işgalinden kurtarılan bölgelerdeki hidroelektrik santrallerin kapasitesi 500 megavat olacak.” kullanılmış.
“Zor kullanarak toprak bütünlüğümüzü ve egemenliğimizi yeniden tesis ettik ve bundan gurur duyuyoruz.”
Ermenistan’ın 30 yıl boyunca Azerbaycan topraklarının yüzde 20’sini işgal ettiğini hatırlatan Aliyev, “Ermenistan’ın etnik temizlik politikası sonucunda 1 milyonu aşkın Azerbaycanlı ata topraklarından sürüldü, mülteci durumuna düştü ve ülke içinde yerlerinden edildi. Azerbaycan da katıldı. 2020’deki Vatanseverlik Savaşı.” BM Şartı’ndan doğan meşru müdafaa hakkını kullanarak, Ermenistan’ı savaş alanında yenilgiye uğrattı ve BM Güvenlik Konseyi’nin 1993 yılında aldığı ve 27 yıl kağıt üzerinde kalan 4 kararının uygulanmasını sağladı. İşgal sırasında Ermenistan, Azerbaycan’ın 9 şehrini ve yüzlerce köyünü yerle bir etti, İslam diniyle ilgili kültürel ve tarihi mirasımızı yok etti ve hakaret etti. 67 caminin 65’i yıkıldı, geri kalanı ise ahır olarak kullanıldı. Bu yıl 19-20 Eylül tarihlerinde gerçekleştirilen bir günlük terörle mücadele operasyonu sonucunda Azerbaycan, Karabağ’daki yasa dışı ayrılıkçı rejimin kontrolünü ele geçirdi. Varlığına son vermiş ve uluslararası alanda tanınmış toprakları üzerindeki egemenliğini tamamen yeniden tesis etmiştir. Uluslararası hukuka ve BM Şartı’na uygun olarak toprak bütünlüğümüzü ve egemenliğimizi zorla yeniden tesis ettik ve bundan gurur duyuyoruz. Azerbaycan’ı bu tarihi zaferden dolayı tebrik eden EİT üyesi ülkelere şükranlarımı sunuyorum. “Azerbaycan’ın ECO üyesi ülkelerle ikili ve çok taraflı işbirliğini daha da genişletmeye kararlı olduğunu ve örgütün bir sonraki zirvesine ev sahipliği yapmaya hazır olduğunu vurgulamak isterim.” dedi.
“Çin-Kırgızistan-Özbekistan demiryolu projesinin hayata geçirilmesine büyük önem veriyoruz”
Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadir Japarov, ortak ekonomik çıkarlar temelinde bölgesel ve bölgeler arası entegrasyonun gelecek vizyonunun temel unsurlarından biri olduğunu belirterek, EİT’nin modern koşullarda gerçekten etkili bir entegrasyon aracı olma konusunda büyük potansiyele sahip olduğunu belirtti. EİT çerçevesinde gelişen işbirliğinin ana hatlarını sıralayan Caparov, “Bunlardan ilki ticari alandır. Son yıllarda ülkelerimiz arasında ticari-ekonomik ilişkilerin genişlediği, yatırım işbirliklerinin geliştiği gözlemlenmektedir. Kuruluşa üye ülkelerin ihracat ve ithalat göstergelerinde hem karşılıklı ticarette hem de üçüncü ülkelerle işbirliklerinde olumlu bir eğilim var.” “Aynı zamanda EİT’nin bölgesel ekonomik ve ekonomik ilişkiler sistemindeki rolünün şu anda ülkelerin gerçek potansiyelini karşılamadığını da kabul etmek gerekir. Bu koşullar altında örgütün ancak yeni niteliksel bir seviyeye ulaşabileceğine inanıyoruz. Bu konuların analizinde yeni yaklaşımlar arayarak işbirliği düzeyinde ilerleme sağlanacak” dedi.
Caparov, gelişen bölgesel transit, ulaşım ve lojistik potansiyelinin ekonomik büyümenin itici gücü olduğuna dikkat çekerek, “Bölgemiz kuzey ile güney, batı ile doğu arasında önemli bir köprü olacak. Deniz limanlarına erişim imkanı sağlamak amacıyla, Bölgemizde transit ve lojistik koridorlarının ve çok taraflı taşımacılığın geliştirilmesi için birlikte çalışacağız.” “Çabalar değerli. Çin-Kırgızistan-Özbekistan demiryolunun inşasına yönelik stratejik projenin hayata geçirilmesine büyük önem veriyoruz” dedi.
“EİT ülkeleri arasındaki ekonomik işbirliği potansiyelinin önemli bir kısmı kullanılamıyor.”
Tacikistan Devlet Başkanı Emomali Rahman konuşmasında, küresel ekonomideki kriz eğilimlerine rağmen ECO’nun şu anda 2 trilyon doları aşan toplam gayri safi yurt içi hasılasının artmaya devam ettiğini söyledi. ECO üyesi ülkelerin çoğunda bu yıl sonunda ekonomik büyümenin yüzde 5’in üzerinde gerçekleşeceğinin tahmin edildiğini belirten Rahman, ekonomideki olumlu gidişata rağmen üye ülkeler arasında ekonomik iş birliği potansiyelinin önemli bir kısmının oluştuğunu söyledi. organizasyon kullanılmamıştır.
EKO
Ekonomik İşbirliği Örgütü, üye ülkelerin kalkınmasına katkıda bulunmak, organizasyon alanındaki ticari engelleri kaldırarak bölge ticaretini geliştirmek ve bölgenin küresel pazarlarla entegrasyonunu teşvik etmek amacıyla 1985 yılında Türkiye, İran ve Pakistan tarafından kuruldu. . Daha sonra Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Afganistan’ın da örgüte katılmasıyla üye sayısı 10’a ulaştı. – TAŞKENT
